Analiza polimorfizmu DNA obecnie jest jedną z dziedzin naukowych dającą mnóstwo informacji biologicznych w sprawach o identyfikacji osobniczej. Współpraca z antropologią wydaje się być niezawodnym narzędziem w dostarczeniu dodatkowych informacji. Natomiast włączenie do ww. dziedzin naukowych, archeologię w efekcie pozwala na stworzenie historii życia badanego osobnika. Kopalny DNA to materiał genetyczny, który można uzyskać ze szczątków różnych organizmów. Zwykle występuje on w małych ilościach. W związku z tym jest bardzo podatny na mutacje i na kontaminacje (zanieczyszczenia) z egzogennym „współczesnym” DNA. Jego opracowywanie wymaga więcej czasu i tym samym więcej nakładów finansowych. Ponadto istnieje bardzo dużo czynników, które mają wpływ na stan pośmiertnym DNA, takich jak: środowisko, gdzie leżały szczątki – podłoże, wilgoć, temperatura a także enzymy nukleolityczne, które po śmierci organizmu uaktywniają się.
Od 2009r. Dział Archeologiczny Muzeum im. Stanisława Staszica w Hrubieszowie prowadzi regularne ratownicze badania archeologiczne na stanowisku wczesnobrązowej kultury strzyżowskiej w Rogalinie (gm. Horodło). Rodzaj wydobytych naczyń glinianych, ozdób miedzianych oraz paciorków fajansowych znajdujących się przy szczątkach wskazywało na pochodzenie ich z kultury strzyżowskiej, która początkowo traktowana była jako lokalne ugrupowanie neolityczne kultury ceramiki sznurowe. Równoległe prowadzone sa badania antropologiczne w tym odontologii, genetyczne i inne. Sukcesywnie dostarczane sa szczątki do pracowni Genetyki Sądowej KiZMS UMP.
Badania genetyczne pozwoliły ustalić, że szczątki z grobów 5, 9 i 10A należą do płci męskiej, natomiast pozostałe do płci żeńskiej (groby 0, 2, 3, 4A, 4B, 6A, 6B, 8 i 10B). Najbardziej „spektakularne” wyniki do tej pory uzyskano podczas badania szczątków z grobów 9 i 10A – „Wojownik”, a mianowicie analiza markerów STR usytuowanych na chromosomie Y, które przekazywane są z ojca na syna, wykazały identyczny haplotyp pomiędzy badanymi mężczyznami, co wskazuje, że mogli oni mieć tego samego przodka w linii męskiej i tym samym mogli być braćmi lub kuzynami. Uzyskane początkowo profile genetyczne szczątków z grobów 10A – „Wojownik” oraz 10B – fragment kostny pochodzący od dziecka wskazywały na pokrewieństwo rodzic-dziecko. Uzyskane profile genetyczne były niekompletne w związku z powyższym jednoznaczne stwierdzenie ww. pokrewieństwa było niemożliwe.
W późniejszych etapach projektu ponownie przeprowadzono analizę genetyczną szczątków z grobów 10A i 10B badając inny fragment kostny (grobu 10A) uzyskując bardziej kompletny profil genetyczny i tym samym potwierdzono wcześniejsze domniemania o pokrewieństwa rodzic-dziecko.
W przypadku analizy mitochondrialnego DNA (mtDNA) szczątków z grobów z cmentarzyska w Rogalinie, gmina Hrubieszów również zaobserwowano identyczny haplotyp mtDNA pomiędzy osobnikami z grobów 4B i 8 oraz z grobów 3 i 5, co może wskazywać na ich wspólną linię matczyną Oszacowane haplogrupy (Hg) mtDNA w ww. relacjach to odpowiednio Hg H2a oraz H1b. Ponadto uzyskano haplotyp mtDNA podczas badania szczątków z grobów 2, 6B oraz 12. Wstępne ustalenia dot. haplogrup mtDNA wskazują, że badane osobniki należały odpowiednio do Hg U5b1, H1a oraz H6.
W ostatnich latach dostępna w genetyce sądowej metoda z wykorzystaniem procesu sekwencjonowania DNA pozwala na profilowanie genetyczne 27 markerów STR autosomalnych, 7 loci zlokalizowanych na chromosomie X oraz 24 na chromosomie Y. Dodatkowo można ustalić genotyp 95 loci markerów SNP, szacować pewnych cech predykcyjnych (kolor oczu i włosów) oraz określić pochodzenie geograficzne badanego osobnika. Analizę można przeprowadzić na sekwenatorze MiSeq FGx Forensic Genomic System w oparciu o oprogramowanie ForenSeq Uniwersal Software. Natomiast system ten umożliwia wykonanie genotypowania przy minimalnej ilości DNA poniżej 1ng. Powyższej analizie poddano szczątków z grobów 10A, 13 i 15. Nie uzyskano wyników podczas badania szczątków ww. grobów (10A, 13 i 15) metodą Forensic Genomic System w MiSeq FGx firmy Illumina (niskie stężenie DNA).
Powyżej w skrócie przedstawiono dotychczasowe badania, natomiast znajduja się one w toku. Dzięki specyfice wykonanych badań tj. charater interdyscyplinarny ww. projektu, efekty kilkakrotnie zostały przedstawione na róznych konferencjach naukowych oraz wydany został katalog p.t.: "Wojownik i Księżniczka" dostepny w Bibliotece UMP.
Na ostatniej Konferencji Archeologicznej w Lublinie pt.: " Badania Archeologiczne w Polsce Środkowschodniej, Zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2016",przedstawione zostały ostatnie nasze prace zwiażane z kulturą strzyżowską.